黄钺,安徽芜湖人,原名戉,字左君,后来于原名上添加“金”字旁,乃成今名,并改字左田;又以目有微眚,自称井西盲左,晚年亦号左翁老人。生于清乾隆十五年(1750),卒于道光二十一年(1841),历乾隆、嘉庆、道光三朝。祖居徽州祁门左田村,宋末先祖迁至安徽当涂,清顺治初年再迁安徽芜湖。常自署左田黄钺。乾隆五十五年(1790)进士,官户部尚书、礼部尚书、太子少保、军机大臣。工诗文,留有诗文集《壹斋集》四十卷;善绘事,并精于鉴赏,兼善山水、花鸟,存世作品以山水画居多;并著有《二十四画品》,对后世影响颇深;善书,存世以行楷作品居多。
黄钺还是著名的教育家,“掌教皖南北书院十载”,影响颇大;晚年致仕回芜,热心于家乡教育事业,兴办乡塾,为乡人子弟授课。黄钺存世作品以山水画为主,兼有花鸟。山水画尺幅有立轴、横卷、扇面、册页等,尺寸不一,这也从侧面反映了黄钺的创作能力。本文主要就已知的存世作品对黄钺山水画做梳理,不免管中窥豹,时见一斑,权作引玉之砖。















李公麟传原文:
文臣李公麟字伯时,舒城人也。熙宁中登进士第。父虚一,尝举贤良方正科,任大理寺丞,赠左朝议大夫,喜藏法书名画。公麟少阅视,即悟古人用笔意。作真行书,有晋宋楷法风格。绘事尤绝,为世所宝。博学精识,用意至到。凡目所睹,即领其要。始画学顾陆与僧繇、道玄及前世名手佳本,至(石盘)礴胸臆者甚富,乃集众所善以为己有,更自立意专为一家,若不蹈袭前人,而实阴法其要。凡古今名画,得之则必摹临,蓄其副本,故其家多得名画,无所不有。尤工人物,能分别状貌,使人望而知其廊庙、馆阁、山林、草野、闾阎、臧获、台舆、皂隶。至于动作态度,颦伸俯仰,小大美恶,与夫东西南北之人,才分点画,尊卑贵贱,咸有区别。非若世俗画工,混为一律。贵贱妍丑,止以肥红瘦黑分之。大抵公麟以立意为先,布置缘饰为次。其成染精致,俗工或可学焉,至率略简易处,则终不近也。盖深得杜甫作诗体制而移于画。如甫作《缚鸡行》不在鸡虫之得失,乃在于注目寒江倚山阁之时。公麟画陶潜《归去来兮图》,不在于田园松菊,乃在于临清流处。甫作《茅屋为秋风所拔歌》,虽衾破屋漏非所恤,而欲大庇天下寒士俱欢。颜公麟作《阳关图》,以离别惨恨为人之常情,而设钓者于水濵,忘形块坐,哀乐不关其意。其他种种类此。唯览者得之。故创意处如吴生,潇洒处如王维。谓《华严会》人物可以对《地狱变相》,《龙眠山庄》可以对《辋川图》是也。此皆摭前辈精绝处,会之在已,宜出尘表。然所传于世者甚多,人人得以考究。公麟初喜画马,大率学韩干,略有损增。有道人教以不可习,恐流入马趣。公麟悟其旨,更为道佛尤佳。尝写骐骥院御马,如西域于阗所贡,好头、赤锦、膊骢之类,写貌至多。至围人恳请恐并为神物取去。由是先以画马得名。仕宦居京师十年,不游权贵门,得休沐,遇佳时,则载酒出城,拉同志二三人访名园荫林,坐石临水,翛然终日。当时富贵人欲得其笔迹者,往往执礼愿交,而公麟靳固不答。至名人胜士,则虽昧平生,相与追逐不厌。乘兴落笔,了无难色。又画古器如圭璧之类,循名考实,无有差谬。从仕三十年,未尝一日忘山林,故所画皆其胸中所蕴。晚得痹病,呻吟之余,犹仰手画被,作落笔形势。家人戒之,笑曰:“余习未除,不觉至此。”其笃好如此。病少间,求画者尚不已,公麟叹曰:“吾为画如骚人赋诗,吟咏情性而已,奈何世人不察,徒欲供玩好耶?”后作画赠人,往往薄著劝戒于其间,与君平卖卜谕人以祸福,使之为善同意。殁后画益难得,至有厚以金帛购之者,由是夤缘摹仿伪以取利,不深于画者,率受其欺,然不能逃乎精鉴。官至朝奉郎致仕,卒于家。至今四方士大夫称之不名,以字行。又自号龙眠居士。王安石取人慎许可,与公麟相从于钟山,及其去也,作四诗以送之,颇被称赏。考公麟平生所长,其文章则有建安风格,书体则如晋宋间人,画则追顾陆,至于辨钟鼎古器,博闻强识,当世无与伦比。顷时段义得玉玺来上,众未能辨,公麟先识之,士论莫不叹服。以沈于下僚不能闻达,故止以画称。今故详载以明其出处云。










图文源自网络,如有侵权,请联系删除!
(责任编辑:zgshw) |