文征明行书长卷《独乐园记》,纸本墨笔,纵27cm,横655.2cm,台北故宫博物院藏。行书独乐园记,用新笔,秀妩温润之甚,去尽少年圭角。八十九岁老翁,精力不减盛年也。

释文:孟子曰:“独乐乐,不如与人乐乐;与少乐乐,不若与众乐。”此王公大人之乐,非贫贱所及也。孔子曰:“饭蔬食饮水,曲肱而枕之乐

亦在其中矣。颜子一箪食一瓢饮,不改其乐。”此圣贤之乐,非愚者所及也。若夫鹪鹩巢林,不过一枝。鼹鼠饮河,不过满腹。各尽其分而安之,此乃迂叟之所乐

也。熙宁四年,迂叟始家洛。六年买田二十亩。于尊贤坊北,辟以为园。其中为堂,聚书五千卷,命之曰读书堂。堂南有屋一区,引水北流,贯于宇下。中央为沼,方深各三

尺。疏水为五派注沼中,状若虎爪。自沼北伏流出此,偕悬注庭下,状若象鼻。自是分为二渠,浇庭四隅,会于西北而出,命之曰弄水轩。堂北为沼,中央有

岛。岛上植竹,圆周三丈,状若玉玦,缆结其杪,如渔人之庐,命之曰钓鱼庵。沼北横屋六楹,厚其墉茨,以御【禦】烈日。开【開】户东,出南北,置轩牖,以延凉飔。前后多植美竹,

为清暑之所,命之曰种竹斋。沼东治地,为百有二十畦,杂莳草药,辨其名物而结之。畦北植竹,方径丈,状若棋局。屈其杪,交相掩以为屋。植竹于其前,夹道如

步廊,皆以蔓药覆之。四周植木药为藩爰,命之曰采药圃。圃南为六栏【欄】,芍药、牡丹杂花,各居其二。每种止植两本,识其名状而已,不求多也。阑北为亭,命之

曰浇花亭。洛城距山不远,而林薄茂密,常若不得见。乃于园中筑台构屋其上,以望万安轘辕、至于太室,命之曰见山台。迂叟乎日多处堂中读书。上师圣

人,下友群【羣】贤。窥仁义之原,探礼乐之赜。自未始有形之前,暨四达无穷之外。事物之理,举集目前。所病者,学之至。夫又何求于人,何待于外哉!志勤体疲,则投

竿取鱼,执衽采药,决渠灌花,操斧剖竹,濯热盥手,临高纵目,逍遥徜徉,唯意所适,明月时至,清风自来,行无所牵,止无所柅,耳目肺肠,悉为已有。踽踽焉,洋洋

焉,不知天壤之间,复有何乐可以代此也。因合而命之曰独乐园。
或咎迂叟曰:“吾闻君子所乐,必与人共之”。今吾子独取足于己,不以及人,其可乎?迂叟谢曰:迂叟何得比

君子自乐,恐不足,安能及人。况叟之所乐者,薄陋鄙野,皆世之所弃也。虽推以与人,人且不取,岂得强之乎?必也有人肯同此乐,则再拜而献之矣,安敢专之哉。
附:文征明《独乐园七咏》










图文源自网络,如有侵权,请联系删除!
(责任编辑:zgshw) |